Ngồi trong góc tối của chiếc xe công cộng trở về Paris, Laurent hoàn chỉnh kế hoạch của mình. hắn hầu như vững tin là mình không bị trừng phạt. một niềm vui nặng chịch và âu lo, niềm vui của tội ác hoàn thành tràn trề trong lòng hắn. đến cổng chắn Clichy, hắn lên một chiếc xe ngựa, bảo chở đến nhà ông già Michaud, đường sông Seine. Lúc đó đã chín giờ tối.

Hắn gặp ông cựu uỷ viên Cảnh sát đang dùng bữa, cùng với Olivier và Suzanne. Hắn đến đây để tìm một sự che chở trong trường hợp bị nghi ngờ, và để tránh tự mình đến báo hung tin cho bà Raquin. Cuộc vận động này làm hắn ghê tởm lạ lùng, hắn chờ đợi một sự tuyệt vọng đến nỗi hắn e ngại không đóng nổi vai trò với khá đủ nước mắt, rồi nỗi đau đớn của bà mẹ đó đè nặng lên hắn, cho dù thực ra hắn chỉ bận tâm một cách bình thường.

Khi Michaud trông thấy hắn bước vào, áo xống tuyềnh toàng, quá chật đối với hắn, lão đưa mắt để hỏi. Laurent kể lại tai nạn bằng một giọng kiệt sức, tưởng như hoàn toàn hụt hơi vì đau đớn và mệt nhọc.

– Tôi đến tìm các vị – hắn nói khi kể xong câu chuyện – tôi không biết làm gì với hai người phụ nữ đáng thương đang xúc động xót xa như vậy…Tôi không dám một mình đến nhà bà mẹ, tôi cầu xin các vị hãy đến đó với tôi.

Trong khi hắn nói, Olivier đưa mắt nhìn hắn chằm chặp, cái nhìn thẳng mặt làm hắn kinh sợ. Tên giết người cắm đầu nhảy bổ vào những người cảnh sát này, bằng một đòn táo bạo có thể cứu nguy cho hắn. Nhưng hắn không ngăn được mình run lên khi cảm thấy những cặp mắt kia quan sát hắn. Hắn nhìn thấy sự ngờ vực trong khi chỉ là sự sững sờ và lòng thương hại. Susanne càng yếu ớt và xanh xao hơn, chực ngất xỉu, Olivier mà ý nghĩ về cái chết làm anh ta kinh hoàng và trái tim của anh ta dẫu sao cũng hoàn toàn lạnh giá, vẻ mặt hiện lên một nét nhăn nhó vì ngạc nhiên đau đớn, trong khi theo thói quen dò xét gương mặt của Laurent mà không mảy may nghi ngờ về sự thật của tai ương đó. Về phần ông già Michaud, lão bật lên những tiếng than kinh hãi, thương xót, bàng hoàng. Lão cựa quậy trên ghế, chắp hai bàn tay, ngước mắt lên trời.

– Ôi lạy Chúa! – lão nói bằng một giọng đứt quãng – Ôi! Lạy Chúa! Chuyện hãi hùng làm sao!…Người ta ra khỏi nhà rồi đùng một cái, người ta chết, thế đấy…thật kinh khủng…Còn bà Raquin tội nghiệp kia, chúng ta sẽ nói với bà ta cái gì đây?…Nhất định anh đã làm đúng khi ghé tìm chúng tôi …Chúng tôi đi cùng anh…

Lão đứng lên, quay mình dợm bước trong phòng để tìm chiếc can và mũ, rồi vội vội vàng vàng, lão bắt Laurent nhắc lại từng chi tiết của thảm kịch, mỗi câu lão lại mỗi than thở.

Cả bốn người cùng đi. Ở lối vào ngõ Cầu Mới, Michaud chặn Laurent lại.

– Anh đừng đến – lão bảo – sự có mặt của anh giống như sự thú nhận đột ngột, ta nên tránh…Bà mẹ đau khổ có thể nghi ngờ một tai hoạ và ép chúng ta nói sự thật trước khi ta cần nói với bà ấy..Hãy chờ chúng tôi ở đây.

Sự thu xếp này cất đi gánh nặng cho kẻ giết người đang rùng mình với ý nghĩ bước vào cửa tiệm đó. Sự yên tĩnh trở lại với hắn, hắn bắt đầu đi lên đi xuống vỉa hè, bước tới bước lui hoàn toàn yên tâm. Có lúc hắn quên bẵng những chuyện đã xảy ra, hắn nhìn các hàng quán, huýt sáo, quay nhìn những phụ nữ đi gần bên hắn. Hắn cứ thế cả nửa tiếng đồng hồ trên phố, ngày càng thấy bình tĩnh hơn.

Từ sáng đến giờ hắn chưa ăn uống gì cả, bụng đói meo, hắn bước vào một tiệm bánh ngọt và ngốn ngấu cho thật đầy bụng.

Trong cửa tiệm ở ngõ Cầu Mới, một cảnh tượng não lòng diễn ra. Dù tất cả sự thận trọng, những câu nói êm ái và thân tình của ông già Michaud, đến một lúc bà Raquin hiểu ra một tai hoạ đã đổ sụp xuống đứa con trai của bà. Từ lúc đó, bà đòi hỏi sự thật với một niềm bức xúc tuyệt vọng, một cơn kịch phát đầy nước mắt và tiếng kêu gào làm chùng lòng người bạn già. Và khi bà hiểu ra sự thật , sự đau khổ trở thành bi kịch. Bà thổn thức nghẹn ngào, những cơn co giật vật ngã bà ra đàng sau, một cơn khủng hoảng hoá rồ vì khiếp đảm và bàng hoàng. Bà nằm đó, hụt hơi, chốc chốc bật ra một tiếng kêu lanh lảnh trong tiếng rên rỉ tột cùng của sự đau khổ. Bà sẽ lê lết trên đất nếu Susanne không ôm lấy người bà, khóc trên đầu gối bà và ngước gương mặt xanh xao nhìn bà. Olivier và người cha đứng đó căng thẳng và câm lặng, ngoảnh đầu đi, xúc động một cách khó chịu bởi cảnh tượng mà lòng ích kỷ của họ phải chịu đựng.

Và người mẹ đáng thương nhìn thấy đứa con trai của mình bị cuốn đi trong dòng nước đục ngầu của con sông Seine, thân thể cứng đờ và trương phình lên khiếp đảm, cùng một lúc bà thấy nó nhỏ xíu trong chiếc nôi, lúc bà xua đuổi cái chết đang nghiêng mình dòm ngó nó. Bà đã hơn mười lần tái sinh cho nó, bà yêu nó với tất cả tình yêu thương bà đã chứng tỏ suốt ba mươi năm ròng. Rồi thề mà, đùng một cái, nó chết ở xa bà, trong dòng nước lạnh lẽo và dơ bẩn, như một con chó. Thế là bà nhớ lại những lớp chăn ấm bà bọc nó trong đó. Bao nhiêu chăm chút, biết bao tuổi thơ ấm áp, biết bao mơn trớn và dạt dào tình âu yếm, tất cả để một ngày nhìn thấy nó chết chìm khốn khổ! Với những ý nghĩ đó, bà Raquin cảm thấy cổ họng thắt lại, bà muốn mình chết đi, nghẹt thở vì tuyệt vọng.

Ông già Michaud vội vã ra đi. lão để Suzanne ở lại bên cạnh bà hàng xén, lão cùng Olivier quay lại tìm Laurent để thật nhanh đến Saint-Ouen.

Trên đường đi, họ chỉ trao đổi một vài lời. Mỗi người ngồi sâu vào một góc chiếc xe ngựa xóc liên hồi trên mặt đường lát. Họ ngồi bất động và im lặng trong lòng bóng tối bao trùm chiếc xe. Và chốc chốc, tia chớp loé lên từ ngọn đèn hơi đốt phả luồng sáng lấp loáng trên khuôn mặt của họ. Biến cố tai ác đã kết hợp họ lại, tạo chung quanh họ một sự trĩu nặng tang tóc.

Cuối cùng khi đã đến quán ăn ven sông, họ tìm gặp Thérèse đang ngủ, hai bàn tay và đầu nàng nóng hực. Người bán quán cho biết thiếu phụ đang lên cơn sốt nặng. Sự thật là Thérèse, cảm thấy yếu đuối và hèn nhát, sợ sẽ thú nhận việc giết người trong một cơn khủng hoảng nên đã quyết định ngã bệnh. Nàng giữ im lặng tuyệt đối, khép chặt môi và mí mắt, không muốn nhìn thấy ai cả, e ngại phải nói năng. Chăn đắp tới cằm, một nửa mặt vùi trong gối, nàng trở nên nhỏ xíu, bồn chồn lắng tai nghe thiên hạ bàn tán chung quanh mình, và giữa luồng sáng đo đỏ lọt qua đôi mí mắt khép, nàng luôn luôn trông thấy Camille và Laurent đánh vật nhau ở mạn xuồng, nàng nhận thấy chồng mình, nhợt nhạt và khiếp đảm, trương phình ra, nổi thẳng lên mặt nước đầy bùn. Cái ấn tượng day dứt đó kích động cơn sốt trong máu nàng.

Ông già Michaud thử nói chuyện, an ủi nàng. Nàng phác một cử chỉ nóng nảy, quay đi và lại tiếp tục thổn thức.

– Để yên bà ấy, thưa ông – người chủ quán nói – một tiếng động nhỏ nhất cũng làm bà ấy rùng mình. Nhìn xem, bà ấy cần được nghỉ ngơi.

Dưới kia, trong phòng chung của quán, một viên chức cảnh sát lập biên bản tai nạn. Michaud và người con bước xuống, theo sau là Laurent. Khi Olivier cho biết mình là viên chức cao cấp của sở cảnh sát Paris, mọi chuyện kết thúc chỉ trong vòng mười phút. Bọn chèo xuồng vẫn còn ở đó, kể lại vụ chết chìm với những tình tiết chi li nhất, mô tả việc ba người du ngoạn té xuống sông ra sao, tự cho mình như những nhân chứng tai nghe mắt thấy.

Nếu Olivier và người cha đã có chút gì nghi ngờ thì nó cũng tan biến đi trước những lời chứng như thế kia. Nhưng họ chưa khi nào hoài nghi về sự trung thực của Laurent, ngược lại họ giới thiệu hắn với cảnh sát như là người bạn tốt của nạn nhân, và còn cẩn thận đưa vào biên bản việc người thanh niên đã lao vào nước hòng cứu cho được Camille Raquin. Ngày hôm sau, báo chí tường thuật tai nạn với cả khối tình tiết dồi dào, người mẹ bất hạnh, bà quả phụ tuyệt vọng, người bạn cao thượng và quả cảm, đủ mọi chuyện linh tinh trên khắp báo chí Paris rồi sau đó mất tăm trong kho tài liệu của cơ quan hành chánh.

Khi biên bản đã hoàn tất, Laurent cảm thấy một niềm vui rạo rực thấm vào da thịt của một cuộc sống mới. Từ lúc nạn nhân cắm phập hàm răng vào cổ hắn, hắn như cứng đờ ra, hành động máy móc, theo một kế hoạch đã định từ trước. Chỉ duy có bản năng tự vệ thúc đẩy hắn, sai khiến lời nói, khuyên nhủ cử chỉ hành động của hắn. Giờ đây, trước sự vững tin mình không bị trừng phạt, máu lại lưu thông trong huyết quản của hắn một cách thư thả êm ái. Cảnh sát đã lướt qua tội ác của hắn, và cảnh sát không trông thấy gì cả, họ đã bị lừa, họ vừa xử hắn trắng án. Hắn đã được cứu thóat. Ý nghĩ đó khiến hắn cảm nhận suốt cơ thể sự hâm hấp của niềm vui thích, hơi nóng trả lại cho hắn sự mềm dẻo của tứ chi và trí óc. Hắn tiếp tục vai trò người bạn sướt mướt với một tài khéo và sự vững vàng vô song. Thực ra, hắn thoả mãn theo bản năng thú vật, hắn nghĩ đến Thérèse đang nằm trong phòng ở bên kia.

– Chúng ta không thể để thiếu phụ bất hạnh đó ở lại đây – hắn nói với Michaud – Cô ấy có thể có nguy cơ mắc một chứng bệnh nghiêm trọng, nhất thiết phải mang về Paris thôi…Mau lên, chúng ta hãy cùng thuyết phục cô ấy theo về.

Ở trên đó, hắn nói năng, tự mình năn nỉ Thérèse ngồi dậy để người ta đưa về ngõ Cầu Mới. Lúc nghe thanh âm giọng nói của hắn, thiếu phụ rùng mình, nàng mở to đôi mắt nhìn hắn.

Nàng ngây dại, run rẩy. Nàng khó nhọc chồm dậy không trả lời. Những người đàn ông ra ngoài, để nàng một mình với bà vợ người chủ quán. Khi đã ăn mặc xong xuôi, nàng lảo đảo bước xuống và được Olivier đỡ lên xe ngựa.

Cuộc hành trình im lặng. Laurent với sự táo tợn và hoàn toàn trâng tráo, vuốt tay dọc theo váy của thiếu phụ và nắm lấy những ngón tay của nàng. Hắn ngồi đối diện với nàng, trong bóng tối bềnh bồng, hắn không trông thấy khuôn mặt nàng cúi xuống ngực. Khi nắm được bàn tay nàng, hắn siết chặt và giữ trong tay hắn cho đến đường Mazarine. Hắn cảm thấy bàn tay đó run rẩy, nhưng nàng không rút ra, ngược lại nàng còn vuốt ve thô bạo. Và những bàn tay trong nhau nóng rực, những lòng bàn tay xâm xấp mồ hôi dán sát nhau, và những ngón tay bấu chặt nhói lên theo từng cơn rung động. Tưởng chừng như máu của Laurent và Thérèse chảy vào ngực nhau qua nắm tay kết hợp. Những nắm tay trở thành một lò lửa rực cháy sôi sục cuộc đời của họ trong đó. Giữa đêm tối và sự im lặng sầu não kéo dài, sự thắt chặt mãnh liệt của đôi bàn tay trao nhau như một sức nặng nhấn chìm Camille xuống nước không ngoi đầu lên được nữa.

Khi chiếc xe ngựa dừng lại, cha con Michaud bước xuống trước tiên. Laurent nghiêng người về phía người tình và dịu dàng:

– Gắng lên, Thérèse – hắn thì thầm – Chúng ta còn chờ đợi lâu..Em nhớ đấy.

Thiếu phụ vẫn chưa nói. Lần đầu tiên nàng hé môi kể từ cái chết của chồng mình.

– Vâng, em sẽ nhớ – nàng rùng mình nói bằng một giọng nhẹ như hơi thở.

Olivier đưa tay ra mời nàng bước xuống. Laurent lần này đi thẳng tới cửa hiệu. Bà Raquin đã đi nằm, vật vã vì một cơn mê sảng dữ dội. Thérèse lê bước tới giường bà trong lúc Suzanne mới vừa kịp thay áo cho bà. Yên tâm khi thấy mọi việc được thu xếp như mong muốn, Laurent rút lui. Hắn chậm rãi đi về căn phòng ổ chuột của hắn ở đường Saint-Victor.

Đã quá nửa đêm. Một luồng không khí mát mẻ lan khắp các đường phố vắng vẻ và lạnh lẽo. Gã thanh niên chỉ nghe tiếng động đều đều của bước chân hắn vang trên nền đá lát của vỉa hè. Hơi mát thấm vào hắn sự sảng khoái, yên lặng và bóng tối cho hắn những cảm giác nhạy bén của khoái lạc. Hắn lững thững bước đi.

Cuối cùng thì hắn đã gỡ khỏi tội ác. Hắn đã giết Camille. Đó là việc đã qua và không ai nói đến nữa. Hắn sẽ sống yên ổn trong khi chờ đợi chiếm hữu được Thérèse. Ý nghĩ về việc giết người đôi lúc làm hắn ngạt thở, giờ thì việc sát nhân đã hoàn thành, hắn cảm thấy lồng ngực trống trải, hít thở dễ chịu, hắn đã chữa lành cơn đau mà sự do dự và sợ hãi gây ra nơi hắn.

Thực sự, hắn có hơi đờ đẫn, sự mệt mỏi trì nặng tay chân và những suy nghĩ của hắn. Hắn sẽ trở về vùi đầu ngủ say. Trong giấc ngủ, những cơn co giật thần kinh lướt nhẹ trên gương mặt hắn.