Khi học kỳ mùa đông chấm dứt thì Tammy đã sẵn sàng chuyển về trường Luật Columbia. Một buổi sáng thứ Bảy, Noel đến trường cũ và cùng Tammy dọn về New York.

Anh đã mua hoa, rượu và sâm banh, đủ thứ, để đón nàng.

Chuyện hai người sống với nhau thì cha mẹ Tammy lẫn Ariana đều không biết.

Mãi cho đến tháng Năm, một hôm Ariana ghé đưa mấy bức thư của Noel do lấy theo địa chỉ cũ của nàng nên nhà bưu điện đưa đến nhà nàng. Ariana bỗng gặp Tammy từ trong nhà Noel ôm sách Luật đi ra. Tammy chào:

— Chào bà Tripp, dạ… a… a… bà Max. – Mặt cô ta ửng đỏ, còn Ariana thì lạnh lẽo hỏi:

— Đến thăm Noel à?

— Vâng, cháu đến… xem nhờ vài sách luật… và… bài cũ của anh ấy… – Cô ta ngượng muốn độn thổ luôn. Noel rất có lý. Anh bảo nên nói thật từ lâu cho rồi. Nay bà Ariana có vẻ thất vọng và cảm thấy bị lừa dối. Nghe Tammy trả lời xong, Ariana bảo:

— Nó sẵn sàng giúp đỡ chứ?

— Vâng, vâng… Còn bà mạnh khoẻ chứ ạ?

— Khoẻ, cám ơn. – Rồi bà tới quán điện thoại gần đó gọi cho Noel. Và cuối cùng là Noel hài lòng thấy mẹ đã biết. Chỉ còn cha mẹ Tammy, nếu cô ta đã không chịu nói thì Noel quyết định sẽ nói cho họ biết. Anh bèn quay điện thoai ngay đến ông Paul Liebman, và hẹn giờ xin gặp.

Văn phòng của ông Paul Liebman nằm trong tòa nhà mà năm mươi năm qua gia đình Liebman vẫn đặt cơ sở điều hành. Văn phòng của ông Paul cũng chính là văn phòng của ông Samuel mà trước đây bà Ruth đến để yêu cầu chồng nhận nuôi cô gái Đức tóc vàng tị nạn Ariana…

Bây giờ chính con của cô gái Đức tóc vàng ấy cũng bước vào văn phòng ấy, và bắt tay con ông Sam, cha của cô Tammy.

— Chúng ta có biết nhau trước đây không ông Tripp nhỉ? – Paul vừa hỏi vừa nhìn cậu thanh niên dáng vẻ quen quen. Theo danh thiếp thì cậu này làm việc với một hãng luật pháp khá tiếng tăm. Paul không biết Noel đến về việc của hãng hay việc riêng. Noel đáp:

— Chúng ta có gặp nhau một lần ông Liebman ạ. Hồi năm ngoái.

— Ô, thế à. Lúc này trí nhớ tôi đã kém đi.

Noel mỉm cười:

— Cùng với cô Tamara. Tôi tốt nghiệp Luật ở Harvard năm ngoái đấy ạ !

— À, tôi nhớ rồi. Nhưng ông Tripp ạ, có lẽ ông đến hôm nay không bàn luận về chuyện con gái tôi chứ. Nào, có việc gì? – Ông ta đã nhận lời tiếp Noel chỉ vì tiếng tăm của hãng Luật mà cậu ta làm việc.

— Thưa ông, thực tình là chuyện đó đấy ạ ! Và tôi cũng có vài điều khó khăn để thưa cùng ông. Tôi xin được nói thẳng vào vấn đề.

— Tamara có gặp rắc rối gì à? – Ông Paul hơi tái mặt. Bây giờ ông bỗng nhớ ra Noel là ai rồi. Ông không ưa.

Noel trấn an:

— Không ạ, thưa ông. Cô ấy chẳng có gặp rắc rối gì cả. Mà lại rất tốt nữa là khác. – Anh ta cố gắng mỉm cười để át bớt lo lắng, rồi tiếp:

— Chúng tôi đã yêu nhau một thời gian rồi ông ạ !

— Tôi không nghe con tôi nói gì về chuyện này cả.

— Tôi nghĩ có lẽ tại cô ta sợ phản ứng của ông. Trước khi đi xa hơn trong vấn đề này, tôi có câu chuyện muốn thưa cùng ông, bởi vì nếu không thưa ngay, sợ e không giải quyết được.

Noel tránh nhìn người đàn ông lớn tuổi trước mặt anh. Và tự dưng anh thấy có lẽ mình hơi điên rồ khi mang xác đến đây. Câu chuyện thật là khó nói. Anh đánh bạo nói luôn:

— Cách đây hai mươi bảy năm hình như bà cụ thân sinh của ông có tham gia vào một tổ chức cứu trợ người tị nạn. Ở New York đây, bà cụ có quen với một phụ nữ Đức, từ Berlin đến tị nạn. Vì một lý do gì đó ông có lấy người phụ nữ Đức này một thời gian ngắn. Sau biết rằng bà ta có thai với chồng cũ nên ông ly dị bà ta…

Noel ngừng lại một lát, nhìn ông Paul và tiếp:

— Tôi là con trai bà ấy.

Có một cái gì như điện xẹt vào người ông Paul Liebman. Ông ta đứng phắt dậy, sững sờ một lát, rồi nói ngay:

— Ra khỏi phòng tôi ngay ! – Ông chỉ về phía cửa. Nhưng Noel đứng yên, bình tĩnh nói:

— Tôi xin nói là tôi và con gái ông, chúng tôi yêu nhau. Và chúng tôi hoàn toàn chính đáng.

— Ông dám nói là ông định lấy con gái tôi à?

— Vâng, thưa ông !

— Không bao giờ ! Ông hiểu chưa? Không bao giờ ! Phải chăng mẹ ông sắp đặt việc này?

— Hoàn toàn không phải đâu, thưa ông. – Mắt Noel quắc lên. Nhưng anh thấy ông Paul như không còn vẻ giận dữ nữa, nên anh yên lặng. Paul thấy rằng dù sự việc thế nào giữa ông và Ariana thì đến nay ông cũng không còn lẽ gì để mà nói xấu Ariana nữa. Phải bỏ chuyện ấy đi thôi. Ông chỉ nói:

— Tôi không muốn ông gặp Tamara nữa ! – Dường như nỗi đớn đau cũ vừa trở lại trong lòng ông.

Noel trầm tĩnh nói:

— Tôi xin nói thẳng để ông hiểu rằng có lẽ cô con gái ông và tôi chẳng thể nào vâng lời ông được. Điều duy nhất để ông chọn lựa là nhận lấy một cách bình tĩnh sự việc đã xảy ra.

Rồi lặng lẽ anh bước thẳng ra cửa. Anh nghe một tiếng nắm tay đập lên bàn. Nhưng cửa văn phòng Paul đã đóng lại.

Khi Tammy biết được cớ sự về Ariana thì cô ta cảm thấy thương nàng hết sức. Và vào lễ Giáng sinh, nhân dịp họ hứa hôn, Ariana đã cho Tammy món quà mà nàng cất giữ, trân trọng, tha thiết xưa nay, ấy là chiếc nhẫn nạm kim cương của mẹ nàng, chiếc nhẫn mà Kassandra từng đeo và truyền lại cho Ariana.

Tammy mở món quà ra, kinh ngạc kêu lên:

— Ô, lạy Chúa… ô, ô… – Cô ta nhìn Noel, rồi nhìn Ariana, rồi nhìn ông Max. Tammy bước lại phía Noel và khóc. Noel bảo:

— Đấy là chiếc nhẫn hứa hôn đấy, cưng. Má cho em, đeo vào xem nào !

Tammy khóc hơn nữa. Cô ta đã nghe kể về chiếc nhẫn này. Chiếc nhẫn đã qua bốn thế hệ trước cô ta, bây giờ đến lượt cô ta !

Nó vừa vặn ngón áp út bàn tay trái của Tammy, lấp lánh trông rất tuyệt vời. Cô ta nói với Ariana:

— Ô, xin cám ơn bà Ariana. – Cô ta nói rồi lại khóc hơn nữa. Ariana nhìn cô gái với đôi mắt âu yếm và bảo:

— Bây giờ nó là của con, sẽ đem đến cho con nhiều niềm vui…

Sau lễ Giáng sinh ba hôm thì Ariana quyết định đến thăm Paul tại văn phòng ông ta. Nàng không nói chuyện này với Max và Noel.

Nàng mặc bộ đồ đen, và nói với cô thư ký của Paul rằng nàng là “Bà Thomas”.

— Bà Thomas à? – Paul hỏi. Nhưng khi thấy Ariana bỗng đứng sửng sốt.

— Chào Paul ! – Ariana đứng chờ ông ta mời nàng ngồi, nàng tiếp luôn: – Tôi nghĩ là phải tới gặp anh. Vì chuyện con của chúng ta. Tôi ngồi xuống được chứ?

Paul đưa tay mời nàng ngồi, rồi cũng ngồi xuống, và vẫn chăm chăm nhìn Ariana. Ông thấy nàng thay đổi không bao nhiêu dù hai mươi bảy năm đã trôi qua…

Lát sau ông mới nói:

— Chắc không ích gì.

— Có lẽ vậy. Nhưng điểm chính không phải là chuyện anh và tôi nghĩ thế nào. Mà chuyện chính là con của chúng ta. Ban đầu tôi cũng nghĩ như anh. Tôi phản đối việc chúng lấy nhau. Nhưng thực tế là dù ta muốn hay không, thì chúng cũng lấy nhau thôi.

— Phần chị, tại sao chị nói là phản đối chúng?

— Vì tôi nghĩ anh cay đắng về tôi thì cũng cay đắng đối với con trai tôi. Nhưng điều tôi đã làm quá là hết sức sai lầm đối với anh. Tôi hiểu rõ, nhưng hồi ấy tuyệt vọng quá, mong muốn cho con tôi được sinh ra, nên tôi hành động sai lạc… Tôi biết nói cùng anh thế nào đây, Paul?

Ông ta nhìn nàng hồi lâu rồi mới hỏi:

— Chị có thêm đứa con nào không, Ariana?

— Không. Sau hồi đó, tôi không hề lấy ai cả. Chỉ mới năm ngoái tôi mới tái giá.

Paul gật đầu, rồi nói:

— Sau khi ly dị, tôi lấy một người bạn học cũ. Cùng gốc Do Thái với chúng tôi. Cuối cùng thì tôi thấy như vậy là tốt. Đó là lý do tôi không đồng ý Tamara lấy con trai chị. Chị thấy đấy, chúng tôi là gia đình Do Thái. Và chị? Tôi phản đối không phải Noel là người không tốt. Không, anh ấy là người đàng hoàng. Lại can đảm nữa, khi đến trình bày sự thật với tôi. Tôi tôn trọng một người đàn ông trung thực như thế. Nhưng vấn đề ở đây là liệu có thể điều chỉnh được không…

— Tôi thấy chuyện gốc Đức hay Do Thái không có gì phải điều chỉnh cả… Hồi ấy ngay sau chiến tranh chúng ta thấy là quan trọng. Còn bây giờ tôi thấy chẳng ăn thua…

Paul lắc đầu:

— Vẫn còn quan trọng đấy, Ariana, những chuyện đó không bao giờ thay đổi đâu. Sau này khi tôi và chị chết rồi, bao lâu đi nữa, vẫn thế !

— Nhưng ít nhất anh cho tụi con chúng ta một cơ hội để chứng tỏ điều anh nói chứ?

— Để chứng tỏ là tôi sai à? Rồi sau đó chúng đẻ được vài ba đứa con, thì ly dị nhau, và chạy đến nói lại rằng tôi đúng à?

— Mà anh nghĩ là có thể ngăn cản chúng được à?

— Có thể chứ !

— Chứ anh không thấy rằng các cô gái ngày nay muốn lấy người họ yêu à? Sống độc lập, theo đường lối riêng à? Cô con gái anh đã sống với con trai tôi cả năm nay. Người sẽ thua trong việc này chỉ có thể là anh, Paul ạ. Có lẽ đã đến lúc anh nên chấm dứt sự xung đột giữa chúng ta, và có một cái nhìn mới về thế hệ hiện nay. Con trai tôi nó cũng chẳng muốn làm một người Đức đâu. Và con gái anh cũng chẳng muốn xưng mình là Do Thái đâu.

— Thế nó muốn xưng là gì?

— Là một con người, một phụ nữ, một luật sư. Chúng có những ý tưởng mà tôi thực tình không hiểu nổi. Chúng nó ngày nay hết sức độc lập và suy tư tự do. – Nàng mỉm cười, rồi mới chậm rãi nói tiếp:

— Có lẽ chúng nghĩ nhiều điều cũng phải anh ạ. Con trai tôi nó bảo rằng cuộc chiến tranh vừa qua là của thế hệ tôi và anh, chứ không phải của chúng nó. Đối với chúng ta đôi lúc vẫn còn thấy như là hiện thực trong đời mình.

Paul trầm giọng, nói với Ariana:

— Ariana à, nhìn con trai chị, tôi vẫn hình dung ra cái người đàn ông mặc đồng phục Quốc Xã mà tôi thấy trong những tấm ảnh hồi đó. – Ông ta nhắm mắt lại một lúc rồi mới nói: – Trông cậu ta giống cha quá chứ, phải không?

Nàng mỉm cười gật đầu, và bảo:

— Nhưng Tamara thì không giống anh lắm !

— Tôi biết. Nó giống mẹ nó nhiều hơn. Em gái nó lại giống Julia… còn con trai tôi thì rất giống tôi.

— Tôi rất mừng. – Yên lặng một lúc lâu, Ariana mới hỏi – Anh chị hạnh phúc chứ?

Paul gật đầu, rồi hỏi lại:

— Còn chị? Nhiều khi tôi cũng tự hỏi không biết chị ở đâu, ra sao. Tôi cũng muốn gặp chị để nói rằng tôi vẫn còn nghĩ đến, nhưng rồi e rằng…

— Sao?

— E rằng chị cười. Hồi đó mẹ tôi nghĩ lại, bà bảo rằng chị làm thế chỉ vì đứa con chị. Bà nghĩ rằng có lẽ chị yêu tôi. – Nghe đến đây Ariana ứa nước mắt, nàng nói:

— Tôi yêu anh thực sự Paul ạ !

Paul gật đầu. Hai người ngồi yên lặng hồi lâu, không nói gì.

Cuối cùng Paul mới hỏi:

— Ariana, thế chuyện con chúng ta, bây giờ chúng ta giải quyết thế nào?

— Chúng ta chấp nhận phải không anh?

Ariana mỉm cười, đứng dậy, đưa tay bắt tay Paul. Nhưng ông ta đi vòng qua bàn, ôm vai Ariana và nói:

— Tôi rất tiếc. Hồi ấy không đủ bình tĩnh để nghe Ariana giải thích và hiểu rõ sự việc.

— Paul ạ, có lẽ sự việc nó có cái định mệnh của nó.

Ariana hôn ông ta và ra về. Paul đứng lặng nhìn ra cửa, thấy khung cảnh Wall Street trước mặt…