Ngày ấy bắt đầu từ đêm hôm trước, với cơn đau răng nhì nhằng khó chịu đến ngủ chẳng yên. Khi Anne thức dậy vào buổi sáng mùa đông lạnh lẽo u ám, cô cảm thấy cuộc đời thật chán chường vô vị và chẳng có gì đáng trông đợi.

Cô đến trường với tâm trạng không mấy tốt. Má cô sưng lên, cả khuôn mặt đau nhức. Phòng học lạnh lẽo ngập khói bởi lò sưởi không chịu cháy và đám học trò ôm nhau run cầm cập xúm xít chung quanh lò sưởi. Anne bảo chúng quay về chỗ ngồi với giọng nghiêm khắc mà cô chưa bao giờ dùng tới. Anthony vênh vang về chỗ với dáng điệu xấc láo thường lệ, và cô thấy nó thì thầm gì đó với bạn cùng bàn rồi nhìn cô nhăn răng cười.

Anne thấy có vẻ như chưa bao giờ có nhiều tiếng bút chì chít chít như sáng hôm đó; và khi Barbara Shaw lên bàn giáo viên nộp bài, cô bé vấp phải thùng đựng than và kết quả thật tai hại. Than lăn ra khắp phòng, bảng đen của cô bé vỡ tan tành, và khi cô bé đứng dậy được thì mặt đã dính đầy bụi than khiến bọn con trai rống lên cười.

Anne quay lại khi đang nghe lớp hai đọc bài.

“Thiệt tình, Barbara,” cô lạnh giọng, “nếu em không thể không ngã vào thứ gì đó khi di chuyển thì tốt nhất em hãy ngồi nguyên chỗ. Đến tuổi của em mà còn vụng về như vậy thì thật là đáng hổ thẹn.”

Barbara đáng thương loạng choạng trở về bàn, nước mắt kết hợp với bụi than tạo thành một hiệu ứng thật kinh tởm. Chưa bao giờ cô giáo dễ thương yêu quý của cô bé lại dùng giọng hay tỏ vẻ như vậy khi nói với cô, vậy nên Barbara cảm thấy rất đau khổ. Chính bản thân Anne cũng thấy hơi cắn rứt lương tâm, nhưng điều đó chỉ làm tăng thêm sự bực bội của cô, và lớp hai nhớ rõ giờ tập đọc hôm đó cũng như giờ số học khốn khổ khốn sở kế tiếp. Khi Anne đang làm phép tính tổng, st. Clair Donnell hổn hển chạy vội vào.

“Em trễ nửa tiếng đấy, St. Clair,” Anne lạnh giọng nhắc nhở. “Vì sao vậy?”

“Xin lỗi cô, em phải giúp mẹ làm bánh pút đinh cho bữa tối vì nhà em có khách mà Clarice Almira lại bị bệnh,” St. Clair trả lời với giọng hết sức lễ phép nhưng dù sao vẫn gây ra một tràng cười hỉ hả trong đám bạn.

“Quay về chỗ ngồi và làm sáu bài toán trang 84 trong sách để chuộc lỗi,” Anne nói. St. Clair khá ngạc nhiên trước giọng nghiêm khắc của Anne nhưng cũng ngoan ngoãn đi lại bàn lấy tấm bảng nhỏ của mình ra. Sau đó nó lén lút đưa một gói nhỏ cho Joe Sloane ở dãy bên kia. Anne bắt gặp tại trận và lập tức đưa ra án tử cho cái gói.

Bà lão Hiram Sloane dạo này bắt đầu làm bánh quả hạch để bán kiếm thêm chút tiền còm. Loại bánh này đặc biệt được bọn học trò nam ưa thích, thế là mấy tuần nay Anne gặp nhiều rắc rối liên quan đến chúng.

Trên đường đến trường, bọn nam sinh sẽ đầu tư số tiền tiêu vặt ở nhà bà Hiram, đem bánh đến trường và nếu có thể thì ăn và đãi bạn trong giờ học. Anne đã cảnh báo đám học trò là nếu còn đem bánh vào trường, cô sẽ tịch thu, thế mà St. Clair Donnell lại tỉnh bơ chuyền tay một hộp bánh bọc lớp giấy sọc trắng xanh mà bà Hiram hay dùng, ngay trước mũi cô.

“Joseph,” Anne bình tĩnh, “đem cái gói đó lại đây.”

Joe giật mình bối rối nhưng vẫn vâng theo. Nó là một thằng nhãi mập ú, lúc nào cũng đỏ mặt và lắp bắp khi sợ hãi. Thật chưa từng thấy ai trông tội lỗi như Joe đáng thương lúc đó.

“Ném nó vào lửa đi,” Anne nói.

Joe ngần ra.

“Đ… đ… đừng mà, thưa… thưa… cô,” nó nói.

“Làm như cô bảo, Joseph, và không cãi một tiếng nào nữa.”

“Nhưng… nhưng… thưa… thưa cô… đó… đó là….”Joe ấp úng tuyệt vọng.

“Joseph, em có nghe lời tôi hay không?” Anne hỏi.

Kể cả một đứa gan dạ và tự tin hơn Joe Sloane cũng phải bị giọng nói và ánh mắt giận dữ của Anne khuất phục. Đây là một cô giáo Anne mới mà chẳng có học trò nào từng nhìn thấy trước nay. Joe nhìn St. Clair vẻ trách móc rồi đi đến lò sưởi, mở cánh cửa vuông lớn đằng trước và ném cái gói trắng xanh vào trước khi St. Clair – vừa đứng bật dậy – kịp nói tiếng nào. Sau đó nó nhảy qua một bên tránh vừa kịp lúc.

Trong vài giây sau, những cư dân hoảng loạn của trường Avonlea không biết vừa xảy ra động đất hay là núi lửa phun trào. Cái hộp giấy vô tội mà Anne đã hấp tấp cho rằng chứa bánh quả hạch của bà Hiram trên thực tế chứa đây pháo nổ và pháo hoa mà hôm trước Warren Sloane nhờ ba của st. Clair Donnell ra tỉnh mua nhằm chuẩn bị cho một bữa tiệc sinh nhật tối nay. Pháo nổ đùng đùng như sấm và pháo hoa trào ra khỏi cửa quay cuồng khắp phòng, vừa kêu xì xì vừa nổ xèo xèo. Anne ngồi phịch xuống ghế, mặt tái nhợt kinh hoàng còn đám con gái thì rú rít trèo lên mặt bàn. Joe Sloane đứng như trời trồng giữa đám hỗn loạn còn St. Clair đang bò lăn ra cười sằng sặc giữa lối đi. Prillie Rogerson ngất xỉu còn Annetta Bell lên cơn kích động.

Thời gian trôi qua tưởng như dài dằng dặc, dẫu thực tế chỉ mới vài ba phút, cho đến khi viên pháo hoa cuối cùng nổ tung. Anne định thần lại, chạy ra mở tung cửa ra vào và cửa sổ để hơi ga và khói đầy phòng bay ra ngoài. Sau đó cô giúp đám con gái khiêng Prillie bất tỉnh ra hiên, Barbara Shaw khao khát muốn làm người có ích đã dội một thùng đầy nước đá lên mặt và vai của Prillie trước khi bất cứ ai kịp ngăn lại.

Phải mất cả tiếng đồng hồ mới lập lại được trật tự… nhưng sự yên tĩnh đó nặng nề hết mức. Mọi người nhận ra rằng ngay cả vụ nổ cũng không làm cho cơn giận của cô giáo giảm bớt. Không ai, ngoại trừ Anthony Pye, dám thì thào một tiếng. Ned Clayvô tình làm gãy bút chì khi làm tính, bắt gặp ánh mắt của Anne lườm sang và ước gì sàn nhà nứt làm đôi nuốt trọn lấy mình. Lớp địa lý được dẫn dắt qua một lục địa với tốc độ chóng mặt. Lớp ngữ pháp bị ngắt câu và phân tích chính tả đến tận chân tơ kẽ tóc. Chester Sloane đánh vần chữ “thơm” thành “xơm” và cảm thấy nhục nhã đến mức chẳng muốn sống nữa, dẫu là trong kiếp này hay kiếp sau.

Anne biết mình đã tự bêu riếu mình và vụ việc này sẽ được đem ra mà cười cợt bên hàng chục bàn trà tối nay, nhưng biết vậy chỉ khiến cô càng thêm tức giận. Trong một tâm trạng bình tĩnh hơn, cô có thể cười xòa bỏ qua, nhưng giờ thì điều đó là không thể; do vậy cô lờ sự vụ đi bằng sự lạnh lùng xem thường.

Khi Anne quay lại trường sau bữa trưa, mọi học trò đều ngồi ngay ngắn tại chỗ như thường lệ, mọi khuôn mặt đều cúi xuống chăm chỉ học bài trừ Anthony Pye. Nó liếc nhìn Anne qua rìa sách, đôi mắt đen lấp lánh vẻ tò mò và nhạo báng. Anne mở ngăn kéo bàn làm việc tìm phấn và ở ngay bên dưới tay cô, một con chuột còn sống sờ sờ nhảy ra khỏi ngăn bàn, chạy loăng quăng trên mặt bàn rồi nhảy xuống đất.

Anne rú lên và lùi lại như thể đó là con rắn vậy, thế là Anthony Pye phá lên cười lớn.

Sau đó yên lặng bao trùm… một bầu không khí yên lặng đầy đe dọa và khó chịu. Annetta Bell phân vân không biết có nên lên cơn kích động hay không, nhất là khi cô bé chẳng biết con chuột chạy đi đâu. Nhưng cô bé quyết định không kích động. Ai mà thoải mái lên cơn kích động cho nổi với một cô giáo mặt tái nhợt và mắt rực lửa đứng trước mắt?

“Ai bỏ con chuột đó vào bàn của tôi?” Anne hỏi. Giọng cô khá thấp nhưng vẫn khiến Paul Irving lạnh sống lưng. Joe Sloane bắt gặp ánh mắt của cô, cảm thấy có lỗi từ đầu đến chân, lắp bắp không kềm chế được,

“Không… không… không…. phải… em, cô… giáo, không… không phải em… em.”

Anne không để ý gì đến cậu chàng Joseph khổ sở ấy. Cô nhìn Anthony Pye và Anthony Pye nhìn thẳng lại, không chớp mắt và không hổ thẹn.

“Anthony, là em sao?”

“Đúng vậy,” Anthony trả lời xấc láo.

Anne rút cây thước từ trong bàn ra. Đó là một cây thước bằng gỗ cứng vừa dài vừa nặng.

“Lại đây, Anthony.”

Đó còn xa mới là hình phạt nặng nề nhất mà Anthony Pye từng gánh chịu. Dẫu có là cô nàng Anne tàn nhẫn vào lúc ấy, cô cũng không tài nào trừng phạt nặng một đứa trẻ. Nhưng cây thước cứ nhịp nhàng lên xuống và cuối cùng bề ngoài can đảm của Anthony đã sụp đổ; nó nhăn mặt và rơi nước mắt.

Anne lương tâm cắn rứt buông thước xuống và cho Anthony về chỗ ngồi. Cô ngồi xuống bàn, cảm thấy xấu hổ, ân hận và mất thể diện một cách cay đắng. Cơn giận của cô đã trôi qua nhanh chóng, và cô sẵn sàng trả bất cứ giá nào để được òa lên khóc cho lòng dịu đi. Sau bao lời khoe khoang, cuối cùng cũng phải dùng tới chiêu này… cô đã thực sự đánh một học trò. Jane sẽ tha hồ lên mặt! Và ông Harrison tha hồ cười khành khạch! Nhưng tệ hơn nữa là suy nghĩ chua chát nhất: cô đã mất đi cơ hội cuối cùng để giành được tình thương của Anthony Pye. Nó sẽ không bao giờ thích cô.

Anne, với sự nỗ lực như Hercule theo cách người ta thường nói, cố nén nước mắt cho đến buổi tối về đến nhà. Sau đó cô nhốt mình trong căn phòng chái Đông, trút hết mọi sự xấu hố, ân hận và thất vọng vào chiếc gối… Cô khóc lâu đến nỗi bà Marilla cảm thấy lo lắng và chạy vào phòng, khăng khăng hỏi chuyện gì đã xảy ra.

“Vấn đề là lương tâm cháu bị cắn rứt,”Anne nức nở. “Ồ, và hôm nay đúng là một ngày xui xẻo, bác Marilla ạ. Cháu xấu hổ về bản thân quá. Cháu đã mất bình tĩnh và đánh Anthony Pye.”

“Ta mừng khi cháu làm vậy,” bà Marilla quả quyết. “Lẽ ra cháu phải làm vậy từ lâu rồi.”

“Ồ, không, không, bác Marilla. Cháu không biết mình còn mặt mũi nào mà nhìn đám trẻ nữa đây. Cháu cảm thấy nhục nhã đến từng tế bào trong cơ thể. Bác không biết cháu cư xử hung hãn, đáng ghét và quá quắt đến thế nào đâu. Cháu không thể quên ánh mắt của Paul Irving… cậu bé trông thật sửng sốt và thất vọng. Ôi, bác Marilla, cháu đã cố gắng biết mấy để kiên nhẫn lấy lòng Anthony… và bây giờ thì trắng tay.”

Bàn tay chai cứng vì làm việc vất vả của bà Marilla dịu dàng vuốt ve mái tóc óng ả hơi rối của cô gái. Khi tiếng nức nở của Anne đã dịu đi, bà nhẹ nhàng khuyên cô,

“Cháu để ý quá nhiều chuyện, Anne à. Chúng ta ai cũng phạm sai lầm… nhưng mọi người đều quên đi điều đó. Và ai cũng có ngày xui xẻo cả. Còn về Anthony Pye, vì sao cháu phải quan tâm nếu nó ghét cháu? Nó là đứa duy nhất mà.”

“Cháu không thể làm khác được. Cháu muốn mọi người yêu cháu, và cháu cảm thấy tổn thương khi có ai đó không như vậy. Và giờ thì Anthony sẽ không bao giờ yêu cháu, ôi, hôm nay cháu cư xử như một con ngốc, bác Marilla ạ. Cháu sẽ kể cho bác từ đầu đến cuối.”

Bà Marilla lắng nghe toàn bộ câu chuyện, và Anne không bao giờ biết bà có mỉm cười khi nghe một số chi tiết nào đó hay không. Sau khi nghe xong, bà nói ngay,

“Ôi, không cần bận tâm đâu. Ngày hôm nay đã xong rồi, mai lại là một ngày mới, tinh khôi chẳng chút lỗi lầm như cháu thường nói đấy. Hãy xuống lầu ăn tối đi. Cháu sẽ thấy liệu một tách trà ngon và món bánh phồng mận ta làm hôm nay có làm cháu phấn khởi lên không.”

“Bánh phồng mận không có tác dụng với tâm bệnh đâu ạ,” Anne ỉu xìu, nhưng bà Marilla thấy đó là dấu hiệu tốt cho thấy cô gái đã bình tĩnh lại đủ để nhớ tới một đoạn trích dẫn trong sách.

Bàn ăn tối ấm áp với khuôn mặt tươi sáng của hai đứa sinh đôi cùng món bánh phồng mận vô đối của bà Marilla… Davy ăn tới bốn cái… quả thật đã làm cô vui vẻ hơn nhiều. Đêm đó cô ngủ một giấc ngon lành, và sáng hôm sau, khi tỉnh dậy, cô thấy bản thân và cả thế giới đều thay đổi. Suốt đêm trời đổ tuyết nhẹ nhưng khá dày, và lớp tuyết trắng đẹp tuyệt lấp lánh dưới ánh mặt trời giá lạnh, trông chẳng khác gì một tấm áo choàng bao dung che phủ mọi sai lầm và nhục nhã của quá khứ.

“Mỗi sớm mai là một khởi đầu mới.

Mỗi sớm mai là một thế giới mới,”

Anne vừa hát vừa mặc quần áo.

Do trời tuyết cô phải đi vòng mới đến được trường, và cô cho rằng thật là một sự trùng hợp tinh quái khi Anthony Pye đang đạp tuyết tiến lại khi cô mới rời đường Chái Nhà Xanh. Cô cảm thấy có lỗi cứ như vị trí của họ vừa bị đảo ngược, nhưng trước sự ngạc nhiên không kể xiết của cô, Anthony không chỉ nhấc mũ… điều mà trước giờ nó chưa từng làm… mà còn nói một cách thoải mái,

“Đi bộ thật là cực, phải không? Cô giáo, em cầm sách giúp cô nhé?”

Anne đưa sách cho nó và tự hỏi liệu mình có đang nằm mơ không. Anthony đi bên cạnh, im lặng suốt đường đi, nhưng khi Anne lấy sách lại, cô mỉm cười với nó… không phải là nụ cười “thân thiện” khuôn sáo mà cô vẫn liên tục dùng để lấy lòng nó mà là ánh lửa bất ngờ của tình bạn. Anthony mỉm cười… à không, sự thật là, Anthony nhăn răng cười lại. Một nụ cười nhăn nhở thường không được coi là một hành động lễ phép; nhưng Anne đột nhiên cảm thấy mình không chỉ chiếm được cảm tình của Anthony mà bằng cách nào đó, cô còn đã lấy được sự kính trọng của đứa bé nữa.

Bà Rachel Lynde ghé nhà hôm thứ Bảy và khẳng định điều này.

“Này, Anne, ta nghĩ cháu đã lấy lòng được thằng Anthony Pye, thế đấy. Nó nói nó tin là cháu cũng có chút ưu điểm, dẫu cháu là con gái. Nói rằng trận đòn cháu đánh nó y chang như đàn ông đánh.”

“Cháu không ngờ có thể lấy lòng thằng bé bằng một trận đòn,” Anne nói với vẻ tiếc hận, cảm thấy lý tưởng của mình đã tự đá giò mình. “Làm thế chẳng đúng chút nào. Cháu chắc chắn lý thuyết về tình thương của mình không thể sai được.”

“Không, nhưng họ nhà Pye vốn là ngoại lệ của mọi quy tắc mà, thế đấy,” bà Rachel tự tin khẳng định.

Ông Harrison nói, “Biết là cháu sẽ phải xài chiêu này mà,” khi hay chuyện và Jane đã trêu chọc cô một cách chẳng thương tiếc.